Spinderwind wil iedereen een ‘stukje windmolen’ geven

Met windenergie zo’n zevenduizend huishoudens van groene stroom voorzien. Dat is de missie van Spinderwind. Het samenwerkingsverband van lokale energiecoöperaties uit Midden-Brabant wil aan de rand van Tilburg vier turbines neerzetten met een gezamenlijk vermogen van 10 megawatt – een windpark voor én door burgers die willen bijdragen aan de verduurzaming van Brabant.

Het is 2012. Met het oog op de regionale klimaatdoelstellingen slaan de gemeente Tilburg, Waterschap De Dommel en afvalverwerker Attero de handen ineen om grootschalig duurzame energie op te wekken op industrieterrein De Spinder, ten noorden van de stad. Eén van de opties is de bouw van windturbines. Om een zo groot mogelijk draagvlak onder inwoners te creëren, vraagt de gemeente een aantal door burgers gerunde energiecoöperaties of ze mede-eigenaar van de windmolens willen worden.

Jan-Willem Revet, bestuurslid bij de Tilburgse energiecoöperatie CDER, blikt terug: “De meeste individuele coöperaties hielden zich vooral bezig met zonne-energie en hadden geen enkele ervaring met wind. Daarom hebben we ons eerst verdiept in wat zo’n project precies inhoudt, en hoe de samenwerking met andere coöperaties eruit zou moeten zien.” 

Uiteindelijk besluiten tien coöperaties op de uitnodiging in te gaan. “We zijn allemaal idealistisch ingesteld, willen de omgeving groener maken. En windenergie past daar uitstekend bij,” vervolgt Revet. “Ons gezamenlijke doel is dat er een windpark komt met brede maatschappelijke steun, waarvan mensen echt het gevoel hebben: ‘Een stukje van die windmolen is van mij.’”

Noodzakelijk risicokapitaal

Om het project van de grond te krijgen, moet eerst een zogeheten ontwikkelingsonderzoek plaatsvinden. Daaronder vallen een wijziging van het bestemmingsplan en de aanvraag van subsidies en de nodige vergunningen. Dat traject kost zo’n 7 ton en is niet zonder risico’s, omdat pas na afronding duidelijk is of het project daadwerkelijk doorgang kan vinden. De coöperaties gaan daarom op zoek naar een betrouwbare partner, die ze vinden in het door de BOM beheerde Energiefonds Brabant. Samen met het fonds richten de coöperaties in 2016 Spinderwind B.V. op, om de bouw, het beheer en de exploitatie van de windmolens te organiseren. 

“Energiefonds Brabant draagt nu de helft van onze ontwikkelingskosten, het meest risicovolle deel,” zegt Spinderwind-directeur John Kwaks. “Banken wilden daar niet aan, dus zonder het fonds zouden we dit kansrijke project nooit van de grond kunnen krijgen.”

Financiële en juridische expertise

Spinderwind profiteert ook op diverse andere vlakken van de samenwerking met Energiefonds Brabant – en de betrokkenheid van de BOM. Zo maakt Spinderwind gebruik van vergaderruimtes, administratieve diensten en andere faciliteiten van de BOM. Verder bieden de specialisten van Energiefonds Brabant en de BOM specifieke expertise op financieel en juridisch vlak. 

Kwaks: “Ze hebben bijvoorbeeld een constructie bedacht om de zeggenschap te regelen tussen de coöperaties en Energiefonds Brabant. Ook weten ze hoe de contracten met onze toekomstige afnemers eruit moeten zien. Ze beoordelen of die contracten marktconform zijn en doorgronden de juridische consequenties op de langere termijn. Een windturbine zet je immers neer voor twintig jaar, en in die tijd kan van alles gebeuren.”

Inmiddels is de ontwikkelingsfase in volle gang. Als dit traject succesvol verloopt, kan de bouw van de turbines in 2018 beginnen. Daarvan zal een groot deel worden gefinancierd via bancaire leningen. De specialisten van Energiefonds Brabant spelen hierin een grote rol door banken te benaderen en te onderhandelen over leningsvoorwaarden.

Ontwikkelen in partnership

Momenteel houden de tien coöperaties gezamenlijk de helft van de aandelen in Spinderwind; de andere helft is in handen van Energiefonds Brabant. Beide partners leveren behalve kapitaal ieder hun eigen bijdrage aan het complexe ontwikkelingstraject, en vullen elkaar daarmee goed aan. De coöperaties leveren lokale kennis en contacten die bijvoorbeeld nodig zijn om draagvlak in de directe omgeving te realiseren, terwijl Energiefonds Brabant zijn expertise en professionele netwerk bij onder meer banken en energiemaatschappijen ter beschikking stelt. Zo wordt het windpark in partnership ontwikkeld totdat het klaar is om gebouwd te worden.  

Jan-Willem Revet: “Samen met Energiefonds Brabant willen we de inkomsten uit burgerwindpark De Spinder gebruiken om andere groene energieprojecten een vliegende start te kunnen geven. De ervaring die we nu opdoen, komt daarbij goed van pas. Het zou mooi zijn als burgers op veel meer plekken nauw betrokken worden bij duurzaamheidsprojecten.” 

“Energiefonds Brabant is voor ons een zeer betrouwbare partner,” zegt directeur Kwaks van Spinderwind. “Het fonds steunt de participatie van burgers met kennis en kapitaal en levert daarmee een belangrijke bijdrage aan de versnelde verduurzaming van Brabant.”