De Brabantse economie draait voor een groot deel op wat er op bedrijventerreinen in de provincie gebeurt. Gevolg is dat deze terreinen ook enorme energieslurpers zijn. Maar liefst 53 procent van het totale energieverbruik in Brabant komt voor rekening van bedrijven die op deze terreinen actief zijn. Maar het einde van het tijdperk van fossiele energie nadert. En het probleem van de netcongestie is groot in onze provincie. En daarmee óók de urgentie om juist op bedrijventerreinen de verduurzaming en energietransitie te stimuleren.

Op de ruim 600 bedrijventerreinen in de provincie werken meer dan een half miljoen mensen. Dat is 38% van de banen. Mede om deze reden is verduurzaming cruciaal. Want alleen duurzame bedrijventerreinen zijn toekomstbestendig. En kunnen behoud van al deze arbeidsplaatsen bewerkstelligen.

De Brabantse Ontwikkelings Maatschappij (BOM) investeert met kennis en financiële middelen in de verduurzaming van bedrijventerreinen. Jack Wasser werkt sinds begin 2022 als Projectontwikkelaar Hernieuwbare Energie. “Ik initieer en begeleid projecten, met name binnen de gebouwde omgeving. Zowel bedrijfsmatig vastgoed als maatschappelijk vastgoed. Ik hou me ook bezig met collectieve voorzieningen; bijvoorbeeld restwarmtevoorzieningen of energieopslag voor bedrijventerreinen.”

Grote Oogst: samenwerking op 13 bedrijventerreinen

Een mooi voorbeeld is het project ‘Grote Oogst’. Met dit project wil de Provincie Noord-Brabant een impuls geven aan het verduurzamen van bedrijventerreinen door te werken aan structurele samenwerkingen. Samen met partners probeert de Provincie 13 bedrijventerreinen door heel Brabant te verduurzamen en vergroenen. De BOM is een van die partners, evenals ondernemingsorganisatie VNO-NCW, de ondernemers van de bedrijventerreinen en de gemeentes waarin de bedrijventerreinen zich bevinden.

Volgens Jack zijn dit soort samenwerkingsverbanden essentieel, nu en in de toekomst. “De urgentie voor energietransitie is groter dan ooit. Een gedeeld belang, waar iedereen graag aan bijdraagt. Binnen bedrijventerreinen, tussen bedrijventerreinen, en ook overkoepelend: in gemeenten, de provincie en met partners zoals wij. Samen kunnen we veel meer kansen benutten. Voor verduurzaming, behoud van banen en een aantrekkelijk vestigingsklimaat voor bedrijven.”

De urgentie voor energietransitie is groter dan ooit. Een gedeeld belang, waar iedereen graag aan bijdraagt. Binnen bedrijventerreinen, tussen bedrijventerreinen, en ook overkoepelend: in gemeenten, de provincie en met partners zoals wij. Samen kunnen we veel meer kansen benutten.

Jack Wasser, Projectontwikkelaar Hernieuwbare Energie - BOM

BOM zet ambitieuze, kansrijke en creatieve ideeën om in concrete projecten. Daarvoor investeren we onder meer in startups, scale-ups en projecten. Onze rol is aanjagen, verbinden en vernieuwen.

Jack Wasser, Projectontwikkelaar Hernieuwbare Energie - BOM

Aanjagen, verbinden, vernieuwen

De BOM is als uitvoeringsorganisatie van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat en de Provincie Noord-Brabant verantwoordelijk voor de ontwikkeling van en investeringen in projecten op het gebied van verduurzaming en klimaat, vanuit het Energiefonds Brabant (EFB). Jack: “We zetten ambitieuze, kansrijke en creatieve ideeën om in concrete projecten. Daarvoor investeren we onder meer in startups, scale-ups en projecten. Onze rol is aanjagen, verbinden, vernieuwen.”

Voor bedrijven afzonderlijk is het heel moeilijk om dit soort dingen zelfstandig uit te zoeken en op te starten. Die katalysatorfunctie maakt echt het verschil. Dat zien we al gebeuren in het programma De Grote Oogst, dat zich aanvankelijk op 13 bedrijventerreinen richt. “Bij een aantal bedrijven zijn al scans gedaan om inzicht te krijgen in het huidige verbruik. De eerste resultaten hiervan laten zien dat er kansen zijn om door gezamenlijke aanpak de verduurzaming te versnellen en netcongestie tegen te gaan”, vertelt Jack. “De volgende stap is bekijken hoe ze kunnen besparen of verduurzamen, individueel maar vooral ook als collectief. Welke investeringen daarvoor nodig zijn, en hoe we die samen rendabel kunnen maken. Bijvoorbeeld om duurzamer te produceren, verspilling kunnen reduceren en slim met energie om te gaan.”

De eerste resultaten uit de scans van bedrijven laten zien dat er kansen zijn om met een collectieve aanpak de verduurzaming te versnellen en netcongestie tegen te gaan

Jack Wasser, Projectontwikkelaar Hernieuwbare Energie - BOM

Concreet wordt er al over verschillende innovaties en optimalisaties nagedacht:

Het opstarten van energiecollectieven, een soort virtuele energiemarktplaatsen, die ondernemers inzicht geven in hun verbruik en handvatten om dat te optimaliseren.
Gezamenlijke investeringen in hernieuwbare energiebronnen, om de gaskraan steeds verder dicht te draaien en de nadelen van een overvol stroomnet te verminderen.
Het uitwisselen van warmte en elektriciteit tussen verschillende bedrijven op een bedrijventerrein, buiten het bestaande – overbelaste – net om.

Gebiedsgerichte aanpak

De komende jaren worden er gezamenlijk projecten op dat vlak ontwikkeld en uitgevoerd. Jack: “De BOM faciliteert en stimuleert daarmee ook kennisdeling en kruisbestuiving. Daarbij pleiten we voor een gebiedsgerichte aanpak. Want wat op een bedrijventerrein werkt, kan misschien ook wel in een woonwijk. Of andersom. Om dat te kunnen doen, zitten we met onze neus bovenop de meest recente ontwikkelingen en zijn we betrokken bij de nieuwste innovaties. Denk aan de kansen van waterstof. We leren van ieder project.”

Blik op de horizon

Het energiesysteem verandert van vraag- naar aanbodgestuurd, ziet Jack. “We zijn gewend om áltijd energie tot onze beschikking te hebben. Bij energie van hernieuwbare bronnen zijn we afhankelijker van omstandigheden, zoals het weer. Het is noodzakelijk om te zorgen dat we die energie goed opvangen én opslaan, als remedie tegen de netcongestie die heel Nederland teistert en nu soms al de continuïteit van bedrijven in gevaar brengt.”