Regionale ontwikkelingsmaatschappijen motor achter maatschappelijke transities

Vanaf eind 2021 zijn de regionale ontwikkelingsmaatschappijen (ROM’s) landelijk dekkend. Vanuit dit landelijk netwerk vormen de 9 ROM’s de motor achter maatschappelijke & economische uitdagingen als de energietransitie, de voedseltransitie, gezond ouder worden en veiligheid. Allemaal landelijke opgaven die vanuit de regio’s gerealiseerd worden. Het afgelopen jaar waren de ROM’s betrokken bij 734 landelijke innovatieprojecten met een omvang van € 190 miljoen. Ook ondersteunden de ROM’s 223 buitenlandse bedrijven bij nieuwe vestigingen en uitbreidingen met 9.012 arbeidsplaatsen en € 2,1 miljard aan uitgelokte investeringen. De ROM’s zijn betrokken bij de helft van alle venture capital aanvragen in Nederland en zijn daarmee met afstand de meest actieve investeerders van Nederland.

"De ROM’s betekenen ongelooflijk veel voor regionale ondernemers. Dat laten de resultaten uit 2021 wel zien. Sinds de oprichting neemt het aantal bedrijven dat is geholpen alleen maar toe. Zo is het aantal innovatieve bedrijven waarin geïnvesteerd is gegroeid van 126 in 2016 naar 250 in 2021. En investeren is slechts een van de taken van de ROM’s. In totaal zijn duizenden bedrijven een stap verder geholpen. Nu de ROM’s landelijk dekkend zijn, organiseren we nog beter de regionale en bovenregionale samenwerking tussen innovatieve bedrijven, overheid en kennisinstellingen. Zo ondersteunen we nog meer innovatieve ondernemers en dat is goed voor de bedrijvigheid van Nederland”, aldus minister van Economische Zaken en Klimaat Micky Adriaansens.

Maatschappelijke en economische impact

Een optische AI-technologie om te zien hoe lang groente en fruit houdbaar blijft (OneThird uit Enschede), een toiletreinigingssysteem op basis van ultrasone geluidsgolven (TranZero uit Creil), batterijen die sneller opladen en lichter, efficiënter en goedkoper zijn (LionVolt uit Eindhoven), of het versnellen van de toepassing van waterstof in de maritieme sector (consortium SH2IPDRIVE). Het is een kleine greep uit innovaties van bedrijven die door de regionale ontwikkelingsmaatschappijen het afgelopen jaar geholpen zijn.

Innovatief ondernemerschap is essentieel voor het toekomstig verdienvermogen van Nederland. Verandering wordt gerealiseerd in de regio. Krachten bundelen tussen regio’s en het rijk is echt nodig om innovatie te stimuleren voor de toekomst van Nederland. Dit bevestigt ook het rapport ‘Samen de lat hoog leggen’ van de Adviesraad voor Wetenschap, Technologie en Innovatie (AWTI) medio 2021.

Het afgelopen jaar voerde het ministerie van Economische Zaken en Klimaat een landelijke evaluatie uit naar de ROM’s over de afgelopen vijf jaar. Dat rapport wordt in de komende maanden gepubliceerd.

Regionale krachten bundelen

De gezamenlijke ROM’s betekenden in 2021 veel voor het innovatieve bedrijfsleven van Nederland.

In 2021 werkten de ROM's intensief samen aan proposities voor het Nationaal Groeifonds. Daarnaast werken de ROM’s samen aan (Europese) programma’s in het kader van missiegedreven innovatiebeleid. Binnen het programma Voedselwaarde helpen de ROM’s businesscases te realiseren die bijdragen aan een hoogwaardiger gebruik van (groene) grondstoffen en het tegengaan van verspilling in de keten. In 2021 is tevens de eerste stap gezet om als gezamenlijke ROM’s op een gestandaardiseerde en pragmatische wijze maatschappelijke impact te meten.

Ook de komende jaren zetten de ROM’s in op een intensievere bovenregionale samenwerking en meer inzet op regionale ecosystemen voor onderzoek en innovatie. De ROM’s ondersteunen ondernemers door samen te innoveren, te investeren en te internationaliseren.

Innoveren

Misschien wel belangrijkste taak van de ROM’s is de ontwikkelingskracht: het opwerken en realiseren van innovatieprojecten, businesscases en innovatieprogramma’s met innovatieve mkb-ondernemingen en het actief ontwikkelen van innovatie-ecosystemen. Afgelopen jaar ging het om 734 innovatieprojecten met naar verwachting enkele duizenden bedrijven, op het gebied van energietransitie, voedseltransitie, grondstoffentransitie, gezond ouder worden, veiligheid en sleuteltechnologieën zoals quantum, waterstof en AI. De innovatieprojecten hebben een financiële omvang van € 190 miljoen. Vanuit de ontwikkelingstaak zijn de ROM’s ook nauw betrokken bij de meeste Groeifonds-aanvragen.

Investeren

De negen regionale ontwikkelingsmaatschappijen investeerden in 2021 in 250 innovatieve bedrijven met een investeringsvolume van ruim € 143,7 miljoen. Hiermee waren de ROM’s betrokken bij de helft van de bedrijven die afgelopen jaar venture capital wisten aan te trekken. Daarmee zijn ze een van de meest actieve investeerders van Nederland. Daarnaast verstrekten de ROM’s in 2020 en 2021 in totaal € 289 miljoen aan Corona-OverbruggingsLeningen aan meer dan 974 bedrijven.

Internationaliseren

Buitenlandse bedrijven zijn in Nederland goed voor 30% van de R&D investeringen. Samen met het Netherlands Foreign Investment Agency (NFIA) en partners in de regio, zijn de ROM’s verantwoordelijk voor het aantrekken van internationale bedrijven naar Nederland. Het afgelopen jaar ondersteunden de ROM’s 223 buitenlandse bedrijven bij nieuwe vestigingen en uitbreidingen. In totaal investeren deze bedrijven de komende 3 jaar € 2,1 miljard in de economie en creëren meer dan 9.000 arbeidsplaatsen. Naast het aantrekken van buitenlandse bedrijven, helpen de ROM’s ook gevestigde MKB ondernemingen om meer zaken te doen in het buitenland. In 2021 organiseerden de ROM’s, samen met Trade and Innovate NL, 238 internationale handelsactiviteiten die informatie en buitenlandse contacten opleverden voor meer dan 4.500 deelnemers.